متخصص داخلی چه بیماری‌هایی را درمان می‌کند؟
بسیاری از بیماریهای مربوط به اندام‌ها و سیستم داخلی بدن توسط متخصص داخلی تشخیص‌داده‌شده و درمان می‌شوند. در ادامه برخی از مهم‌ترین بیماری‌هایی که می‌توان برای درمان و مدیریت آنها به متخصص داخلی مراجعه کرد، ذکر می‌کنیم.
۱. دیابت
دیابت نوعی بیماری است که درمانی برای آن وجود ندارد، اما می‌توان با کمک داروها و تغییر سبک زندگی آن را مدیریت کرد. در افراد مبتلا به دیابت سطح گلوکز خون یا قند خون بالا است. هورمونی به نام انسولین مسئول پردازش گلوکز برای تامین انرژی سلول‌ها است. زمانی که بدن انسولین کافی تولید نمی‌کند تا نمی‌تواند از انسولین استفاده کند، قند در خون باقی می‌ماند. در افراد مبتلا به دیابت انسولین دچار این مشکل شده و در صورت عدم کنترل باعث آسیب به کلیه، نابینایی، بیماریهای قلبی یا سکته مغزی می‌شود.
علائمی مانند تکرر ادرار، تشنگی و گرسنگی شدید، کاهش وزن غیرمعمول، تاری دید، عفونت‌های مکرر و بی‌حسی دست و پاها می‌توانند نشانه دیابت باشند و باید در زمان بروز چنین علائمی به پزشک داخلی مراجعه کرد.
۲. فشارخون بالا
فشارخون بالا بیماری است که می‌تواند منجر به بیماریهای قلبی، سکته مغزی یا دیگر مشکلات مربوط به سلامتی شود. گاهی این بیماری به‌مرور ایجاد شده و گاهی بیماریهای زمینه‌ای مانند مشکلات کلیوی، تومور یا انواع دارو باعث بالارفتن فشارخون می‌شوند. اگر دچار اضافه‌وزن هستید یا سیگار و الکل زیاد مصرف می‌کنید، باید هرچند وقت یک‌بار فشارخون خود را اندازه بگیرید.
علائمی مانند سرگیجه، سردرد، خونریزی مکرر از بینی و حالت تهوع از نشانه‌های فشارخون بالا هستند. اگر برای درمان و مدیریت فشارخون به پزشک مراجعه نکنید، ممکن است دچار مشکلاتی مانند نارسایی قلبی، حمله قلبی، سکته، ازدست‌دادن بینایی، مشکل در حافظه یا نارسایی کلیه شوید.
فشار خون بالا جز بیماری‌هایی است که می‌توان برای مدیریت و کنترل آن به دکتر داخلی مراجعه کرد.
۳. کلسترول بالا
کلسترول برای ساخت سلول‌های بدن لازم است. اما زمانی که مقدار آن بالا برود، می‌تواند مشکلاتی را در بدن ایجاد کند کلسترول بالا باعث رسوب چربی در رگ‌های خونی می‌شود. این رسوبات خون‌رسانی به قلب و مغز را دچار مشکل کرده و باعث حمله قلبی یا سکته مغزی می‌شود. عواملی مانند سیگارکشیدن، ورزش نکردن، رژیم غذایی ناسالم، فشارخون بالا، دیابت و سابقه خانوادگی بیماری قلبی احتمال بالارفتن کلسترول را افزایش می‌دهند.
۴. اختلالات تیروئید
غده تیروئید اندامی کوچک جلوی گردن است که شبیه به پروانه است. هورمون‌هایی که در تیروئید ساخته می‌شود، به کنترل عملکردهای حیاتی بدن کمک می‌کنند. انواع مختلفی از بیماریهای تیروئید را داریم که در هر یک عملکرد و ساختار تیروئید به‌گونه‌ای دچار اختلال شده‌است. هزمانی که تیروئید به‌خوبی کار نمی‌کند، مشکلات زیادی در بدن ایجاد می‌شود. زمانی که تولید هورمون تیروئید افزایش پیدا کند، شخص دچار پرکاری تیروئید شده و زمان کاهش تولید هورمون شخص دچار کم کاری تیروئید شده‌است.
ترشح بیش از حد هورمون تیروئید باعث مصرف انرژی زیاد، احساس خستگی، بالارفتن ضربان قلب، کاهش وزن و ایجاد مشکلات عصبی می‌شود. کم‌کاری تیروئید نیز باعث ایجاد حس خستگی، اضافه‌وزن و عدم تحمل سرما می‌شود. شرایط مختلفی می‌توانند باعث اختلال در تولید هورمون تیروئید شوند. اگر علائم مربوط به این دو اختلال را دارید باید سریعا به متخصص داخلی مراجعه کنید تا داروهای موردنظر تجویز شود.
۵. مشکلات گوارشی
بسیاری از بیماریهای گوارشی علائم شبیه به هم داشته و برای تشخیص دقیق بیماری باید به پزشک مراجعه کرد. بیماری‌هایی مانند رفلاکس معده، سنگ کیسه صفرا، سلیاک، کرون، سندرم روده تحریک‌پذیر و هموروئید جزء مشکلات گوارشی هستند که نسبت به دیگر بیماری‌ها شایع‌ترند. اگر مشکوک به هر یک از این بیماری‌ها هستید، باید برای بررسی دقیق به پزشک داخلی مراجعه کنید.
۶. رفلاکس معده
این عارضه زمانی ایجاد می‌شود که اسید معده وارد مری شود. در این شرایط سوزشی در قفسه سینه احساس خواهید کرد. رفلاکس معده اغلب بعد از غذا یا در شب شدت می‌گیرد. بسیاری از افراد ممکن است گاهی دچار این مشکل شوند. اما زمانی که رفلاکس معده حداقل دو بار در هفته رخ دهد، نشانه بیماری گوارشی مزمن است. اگر در کنار رفلاکس معده مواردی مانند سوزش معده، بوی بد دهان، فرسایش دندان، حالت تهوع و درد قفسه سینه یا بالای شکم را تجربه کرده‌اید، باید به پزشک مراجعه کنید.
۷. سنگ کیسه صفرا
زمانی که در کیسه صفرا رسوبات سختی ایجاد شود، در اصطلاح به آن سنگ کیسه صفرا می‌گویند. علت بروز این بیماری می‌تواند تجمع کلسترول یا ضایعات دیگر در صفرا باشد و یا به علت تخلیه نشدن کیسه صفرا شخص دچار سنگ کیسه صفرا شود. زمانی که سنگ‌های صفراوی مسیر کیسه صفرا به روده را مسدود می‌کنند، باعث درد شدید در سمت راست بالای شکم می‌شوند. پزشک ممکن است برای درمان این مشکل دارو تجویز کند. اما گاهی تنها راه درمان جراحی است.
۸. سندروم روده تحریک‌پذیر
اگر دستگاه گوارش شما بسیار تحریک‌پذیر شده است یا در ماه حداقل سه بار دچار درد معده و روده می‌شوید، احتمالا به سندروم روده تحریک‌پذیر مبتلا هستید. علائم این بیماری می‌تواند شامل یبوست و اسهال در روزهای متوالی و نفخ است. درمان اصلی تغییر رژیم غذایی است. این افراد باید مواد غذایی کم‌چرب و پر فیبر استفاده کنند. بهتر است مصرف محصولات لبنی، الکل، کافئین، شیرین‌کننده‌های مصنوعی و نوشیدنی‌های گازدار را کمتر کنند.
اگر در سیستم گوارش خود (یعنی از دهان تا مقعد) مشکلی احساس می‌کنید، می‌توانید برای تشخیص و درمان به متخصص داخلی مراجعه کنید.
۹. هموروئید
اگر هنگام اجابت مزاج خون مشاهده کنید، احتمال دارد علت آن هموروئید باشد. هموروئید بیماری بسیار رایجی است. نام دیگر آن بواسیر است. التهاب رگ‌های خونی در انتهای دستگاه گوارش باعث ایجاد بواسیر می‌شود. هموروئید دردناک و خارش‌دار است. عواملی مانند یبوست مزمن، اسهال، زور زدن هنگام اجابت مزاج و کمبود فیبر در رژیم غذایی می‌توانند باعث ایجاد بواسیر شوند. گاهی با خوردن فیبر بیشتر، آب بیشتر و ورزش می‌توان این مشکل را درمان کرد.
۱۰. مشکلات کبد
کبد بزرگ‌ترین اندام در بدن است و به هضم غذا، ذخیره انرژی و حذف سموم کمک می‌کند. بیماریهای مختلفی دررابطه‌با کبد وجود دارد که هرکدام علائم خاص خود را دارند. اما در اغلب این بیماری‌ها تورم شکم و پاها، کبودی، تغییر رنگ مدفوع، ادرار و زرد شدن پوست و سفیدی چشم اتفاق میفتد. برای تشخیص بیماریهای کبد متخصص داخلی آزمایش‌های مختلفی مانند آزمایش تصویربرداری و آزمایش عملکرد کبد (آزمایش خون) را تجویز می‌کند.
کبد اندامی حیاتی در بدن است و ممکن است در اثر التهاب یا عفونت دچار بیماری‌هایی شود.
۱۱. هپاتیت
یکی از انواع مشکلات کبد هپاتیت است. هپاتیت در واقع التهاب کبد است و در اثر زخم یا عفونت بافت ایجاد می‌شود. این نوع التهاب می‌تواند به کبد آسیب جدی وارد کند. هپاتیت انواع مختلفی دارد که شامل هپاتیت A، B و C می‌شود. هرکدام از انواع هپاتیت عوارض مختلفی ایجاد می‌کنند. معمولا افراد معتاد، افرادی که تحت دیالیز قرار می‌گیرند، کسانی که در محل کار با خون یا سوزن عفونی در ارتباط هستند یا شریک جنسی متعدد دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار می‌گیرند.
۱۲. کبد چرب
بیماری کبد چرب در شرایطی ایجاد می‌شود که چربی در کبد تجمع کند. این نوع بیماری به دو نوع کبد چرب الکلی و غیرالکلی تقسیم می‌شود. کبد چرب الکلی به دلیل مصرف زیاد الکل ایجاد می‌شود. کبد بیشتر الکلی که مصرف می‌کنید، تجزیه کرده و از بدن خارج می‌کند. در فرآیند تجزیه احتمال تولید مواد سمی زیاد است. این نوع مواد می‌توانند به کبد آسیب وارد کنند. در این شرایط التهاب کبد افزایش پیدا کرده و سیستم دفاعی بدن ضعیف می‌شود.
کبد چرب غیرالکلی با مصرف الکل ارتباطی نداشته و در بیشتر مواقع به علت رژیم غذایی ناسالم و عدم تحرک ایجاد می‌شود. این بیماری دو حالت دارد. در حالت کبد چرب ساده التهاب و آسیب به کبد کم است و معمولا باعث آسیب کبدی نمی‌شود. اما در نوع دیگر آن چربی کبد را درگیر کرده و باعث التهاب و آسیب سلول‌های کبدی می‌شود.
۱۳. سرطان کبد
سرطان کبد به دو شکل می‌تواند ایجاد شود. در حالت اولیه سرطان از کبد شروع می‌شود و در حالت دوم از اندام دیگری به کبد سرایت می‌کند. سرطان اولیه ممکن است در اثر ابتلا به هپاتیت B یا C، مصرف زیاد الکل، ابتلا به سیروز یا زخم کبد، ابتلا به هموکروماتوز (بیماری ذخیره آهن) یا چاقی و دیابت ایجاد شود.
علائم سرطان کبد شامل توده یا درد در سمت راست شکم و زرد شدن پوست می‌شود. گاهی نیز تا زمانی که سرطان پیشرفت نکرده است، شخص هیچ علائمی را مشاهده نمی‌کند.
۱۴. بیماریهای ریوی
بیماریهای مربوط به ریه جز شایع‌ترین بیماری‌ها در سراسر جهان هستند. عامل اصلی ابتلا به این بیماری‌ها، سیگار، عفونت، آلودگی هوا و ژن است. ریه‌ها سیستم پیچیده‌ای دارند و روزانه هزاران بار منبسط و آرام می‌شوند تا اکسیژن را دریافت کرده و دی‌اکسیدکربن را از بدن خارج کنند. زمانی که در هر بخشی از این سیستم مشکلی ایجاد شود، شخص دچار بیماری ریه خواهد شد.
۱۵. آسم
آسم بیماری مزمنی است که ریه‌ها را درگیر می‌کند. در این بیماری مجاری هوا ملتهب و باریک شده و نفس کشیدن سخت می‌شود. زمانی که راه‌های هوایی سفت، ملتهب و پر از مخاط می‌شوند، ماهیچه‌های اطراف ریه سفت شده و تنفس را مشکل می‌کند. شخص در این شرایط علائمی مانند سرفه (به‌خصوص در شب و صبح)، خس‌خس سینه، تنگی نفس، سفتی، درد و فشار در قفسه سینه و اختلالات خواب به دلیل مشکل در تنفس را تجربه می‌کند.
۱۶. سل
سل نوعی عفونت مسری است که ریه‌ها را درگیر می‌کند. همچنین ممکن است به قسمت‌های دیگر بدن مانند مغز و ستون فقرات نیز حمله کند. علت ایجاد سل باکتری به نام مایکوباکتریوم توبرکلوزیس است. امروزه سل را می‌توان با مصرف انواع آنتی‌بیوتیک درمان کرد. البته طول مدت درمان طولانی بوده و ممکن است تا ۹ ماه پزشک دارو تجویز کند.
در صورت مشاهده علائمی مانند سرفه بیش از ۳ هفته، درد قفسه سینه، سرفه همراه با خون، احساس خستگی، تعریق شبانه، تب و لرز، ازدست‌دادن اشتها و کاهش وزن حتما باید به دکتر متخصص داخلی مراجعه کنید تا آزمایش تشخیص سل انجام شود.
۱۷. سرطان ریه
معمولا سرطان ریه در مراحل اولیه علائمی ندارد. اما پس از پیشرفت بیماری می‌توان علائمی مانند سرفه مزمن و خشن و گاهی همراه با خون، تغییرات در سرفه برای مدت طولانی، عفونت تنفسی مانند برونشیت و ذات‌الریه، تنگی نفس، خستگی و گرفتگی صدا را مشاهده کرد. در سرطان ریه به‌مرور راه‌های تنفسی مسدود شده و به همین دلیل این علائم ایجاد می‌شوند.
۱۸. ذات‌الریه
ذات‌الریه نوعی عفونت ریه است که می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. عفونت باعث می‌شود، کیسه‌های هوایی پر از مایع و چرک شوند. همه افراد در معرض ابتلا به این عفونت قرار دارند. اما بیشتر کودکان زیر ۲ سال و افراد بالای ۶۵ سال در معرض خطر قرار دارند. ذات‌الریه ممکن یک یا هر دو ریه را درگیر کند. باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها ممکن است این بیماری را ایجاد کنند. اگر ذات‌الریه ناشی از باکتری یا ویروس باشد، به افراد دیگر هم سرایت می‌کند.
افرادی که به بیماری ذات‌الریه مبتلا می‌شوند، معمولا علائمی مانند درد قفسه سینه هنگام نفس کشیدن، سرفه همراه با خلط، خستگی و ازدست‌دادن اشتها، تب، تعریق و لرز، حالت تهوع، اسهال، استفراغ و تنگی نفس را تجربه می‌کنند.
۱۹. برونشیت مزمن
زمانی که در ریه عامل مضری وجود داشته باشد، ریه با استفاده از سرفه سعی می‌کند، این عوامل را خارج کند. اما زمانی که سرفه در مدت‌زمان طولانی برطرف نشود، احتمال دارد مشکل جدی باشد. لوله‌های هوایی در ریه به نام برونش وجود دارند که ممکن است تحریک و ملتهب شوند.
در این شرایط ممکن است شخص حداقل ۳ ماه در سال سرفه مداوم داشته باشد. برونشیت مزمن مدام عود کرده و به طور کامل از بین نمی‌رود.
علائم برونشیت مزمن شامل سرفه با مخاط، خس‌خس سینه، سفت شدن سینه، تنگی نفس و احساس خستگی می‌شود. این علائم در زمستان و هوای سرد بدتر می‌شود. عواملی مانند سیگار، گردوخاک، بخارهای خاص مانند اسپری مو، آلودگی هوا و دود آتش می‌توانند باعث بروز برونشیت شوند.
۲۰. عفونت تنفسی
عفونت‌های دستگاه تنفسی روی تنفس تأثیر می‌گذارد و شامل قسمت‌های مختلف مانند سینوس‌ها، گلو، راه‌های هوایی و ریه‌ها می‌شود. اگر علائمی مانند سرفه (همراه با خلط یا طولانی‌مدت)، گرفتگی یا آبریزش بینی، گلودرد، سردرد، درد عضلانی، تنگی نفس، تب یا احساس ناخوشی دارید، باید به دکتر متخصص داخلی مراجعه کنید. پزشک ممکن است باتوجه‌به نوع عفونت داروهایی مانند اسپری بینی، داروی ضد احتقان، ایبوپروفن یا داروهای تسکین‌دهنده سرفه تجویز کند.
۲۱. یائسگی
یائسگی پایان چرخه قاعدگی بوده و درصورتی‌که شخص ۱۲ ماه پریود نشود، تشخیص داده می‌شود. معمولا یائسگی در ۴۰ تا ۵۰ سالگی رخ می‌دهد. این فرایند بخش بیولوژیکی و طبیعی بدن است و با علائمی مانند گرگرفتگی، علائم احساسی، اختلال در خواب و کاهش انرژی خود را نشان می‌دهد. درمان‌های مؤثری برای کاهش این علائم وجود دارد که متخصص داخلی می‌تواند با هورمون‌درمانی یا داروهای دیگر آن را انجام دهد.
۲۲. میگرن
میگرن نوعی سردرد است که به‌صورت ضربان‌دار ایجاد می‌شود. معمولا میگرن یک طرف سر را درگیر می‌کند. شخصی که دچار میگرن است، علائمی مانند حالت تهوع، استفراغ و حساسیت شدید به نور را تجربه می‌کند. حملات میگرن می‌تواند از چند ساعت تا چند روز ادامه داشته باشد.
گاهی این حملات به‌قدری شدید است که شخص در انجام فعالیت‌های روزانه دچار مشکل می‌شود. این بیماری ممکن است کودکان، نوجوانان و بزرگسالان را دچار مشکل کند.
عوامل مختلفی مانند تغییرات هورمونی در زنان، نوشیدن الکل و کافئین بیش از حد، استرس، داروها و تغییرات خواب می‌توانند باعث بروز میگرن شوند. معمولا در این شرایط پزشک داروهایی را تجویز می‌کند تا علائم میگرن کاهش پیدا کند.
۲۳. روماتیسم
بیماریهای روماتیسم می‌توانند روی تاندون‌ها، رباط‌ها، مفاصل و استخوان‌ها تأثیر بگذارند. آرتریت نوعی بیماری روماتیسمی است که مفاصل را درگیر می‌کند. دیگر اختلالات مربوط به روماتیسم شامل آرتروز، لوپوس، نقرس، آرتریت عفونی و آرتریت روماتوئید جوانان می‌شود.
زمانی که سیستم ایمنی بدن دچار مشکل می‌شود و به بافت‌ها حمله می‌کند، ممکن است روماتیسم به وجود بیاید. از علائم آن می‌توان به درد، تورم، گرما و سفتی اشاره کرد.
۲۴. آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید نوعی بیماری خودایمنی است که سیستم ایمنی بدن به بافت‌ها حمله می‌کند. این بیماری باعث التهاب پوشش مفاصل شده و باعث تورم و ایجاد درد می‌شود. آرتریت مفاصل هر دو طرف بدن به‌عنوان‌مثال هر دودست، هر دو پا یا هر دو مچ را درگیر می‌کند.
به‌مرور این بیماری می‌تواند قسمت‌های دیگر بدن و دیگر سیستم‌ها را درگیر کند که شامل چشم، قلب، ریه، پوست، رگ‌های خونی و سایر نقاط می‌شود. درصورتی‌که درد و تورم در مفاصل دارید و احساس خستگی و سفتی در مفاصل می‌کنید، باید به دکتر متخصص داخلی مراجعه کنید تا علت آن بررسی شود.
۲۵. نقرس
نقرس نوعی بیماری روماتیسمی است و در اثر افزایش اسیداوریک در خون ایجاد می‌شود. افزایش اسیداوریک باعث ایجاد کریستال‌هایی در یک یا چند مفصل می‌شود. معمولا نقرس در انگشت شست پا ایجاد می‌شود. اما می‌تواند در زانو، مچ پا، دست، مچ دست یا آرنج هم به وجود بیاید. در نقرس حملات ناگهانی بوده و از علائم آن می‌توان به درد شدید، قرمزی و تورم اطراف مفاصل اشاره کرد.
۲۶. اختلالات استخوان
بیماریهای مختلفی وجود دارد که استخوان‌ها را درگیر می‌کنند و باعث شکستن استخوان‌ها می‌شوند. معمولا این بیماری‌ها به دلیل کاهش کلسیم و ویتامین D، تغذیه نامناسب، ژنتیک یا مشکلات در سرعت رشد به وجود می‌آیند. در صورت بروز مشکلات مربوط به استخوان مانند استئوآرتریت یا پوکی‌استخوان می‌توان به متخصص داخلی مراجعه کرد. پزشک باید برای بررسی استخوان‌ها از آزمایش‌های تصویربرداری با اشعه ایکس یا ام‌آرآی استفاده کند.
۲۷. پوکی‌استخوان
پوکی‌استخوان باعث باریک شدن و ضعیف شدن استخوان‌ها می‌شود. در این شرایط استخوان‌ها بسیار شکننده شده و به‌راحتی می‌شکنند. بیشتر شکستگی استخوان در نواحی مانند استخوان لگن، ستون فقرات و مچ دست دیده می‌شود. معمولا این بیماری در زنان مسن پس از یائسگی ایجاد می‌شود. اما ممکن است هر شخصی را درگیر کند.
پوکی‌استخوان جز بیماریهای خاموش محسوب می‌شود و معمولا تا زمانی که استخوان نشکند، شخص متوجه مشکل نمی‌شود. اگر سابقه خانوادگی پوکی‌استخوان دارید یا داروهای خاصی با چنین عوارضی مصرف می‌کنید، بهتر است به دکتر متخصص داخلی مراجعه کنید تا تست تراکم مواد معدنی استخوان انجام شود. این روش بهترین راه برای تشخیص پوکی‌استخوان است.
۲۸. سرطان استخوان
معمولا سرطانی که از استخوان شروع شود، نادر است. بیشتر سرطان‌ها مربوط به اندام‌های دیگر بوده و سپس به استخوان هم سرایت می‌کند. سرطان استخوان انواع مختلف داشته و معمولا علامت آن درد است.
برخی علائم دیگر نیز باتوجه‌به محل سرطان می‌تواند ایجاد شود. معمولا برای درمان این نوع سرطان جراحی پیشنهاد می‌شود. درمان‌های دیگری هم وجود دارد، مانند قطع عضو، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی.
۲۹. عفونت استخوانی
استخوان‌ها نیز مانند قسمت‌های دیگر بدن ممکن است دچار عفونت شوند. عفونت استخوان معمولا باکتریایی است. اما گاهی عفونت قارچی هم مشاهده می‌شود. معمولا عفونت از قسمت‌های دیگر بدن مانند پوست یا عضلات مجاور به استخوان سرایت می‌کند.
افراد مبتلا به دیابت، افراد دارای گردش خون ضعیف و کسانی که استخوان آنها آسیب‌دیده است، بیشتر در معرض عفونت قرار دارند. علائم عفونت استخوان شامل درد در ناحیه عفونت، تب و لرز، تورم، گرما و قرمزی می‌شود.
